W dzisiejszych domach bardzo popularne jest światło żarówek LED, które zastąpiły tradycyjne żarówki wolframowe. Mało kto jednak zastanawia się, w jaki sposób one działają. Warto więc trochę rozjaśnić tę sytuację.
Działanie diod LED
Światło z lamp ledowych powstaje dzięki diodom elektrolumescencyjnym umieszczonym w obudowie żarówki.
Diody Led są półprzewodnikami elidującymi promieniowanie światła widzialnego a także ultrafioletu. Zostały on wynalezione przez amerykańskiego inżyniera Nicka Holonyaka w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku.
Działanie tych diod jest powiązane z rekombinacją promienistą, które jest niczym innym jak łączeniem się w pary cząstek lub jonów o przeciwnych ładunkach elektrycznych. Zjawisko zachodzące tylko wtedy, kiedy elektrony przechodzą na niższy poziom energetyczny zachowując pseudo pęd.
Źródłem światła LED jest biała dioda złożona z dwóch elementów:
- Niebieskiej diody elektroluminescencyjnej
- Luminoforu, który jest związkiem chemicznym wykazującym luminescencję, który w zależności od rodzaju aktywatora może otrzymać różne barwy oraz poświaty
Niebieska dioda emituje światło o długości fali 450nm, które pobudza luminofor emitujący światło żółtozielone, które w połączeniu ze światłem niebieskim daje światło białe.
Oczywiście światło może być różnej barwy, co jest zależne od luminoforu.
Wady i zalety lamp ledowych
Największą cechą lamp ledowych jest ich trwałość w porównaniu do tradycyjnej żarówki wolframowej, które żarnik dość szybko wyparowuje powodując jej przepalenie.
Obecne żarówki ledowe mogą pochwalić się żywotnością ok 50 tysięcy godzin, co daje nawet 30 lat pracy przy świeceniu 5 godzin dziennie.
Dzięki braku zależności barwy od zasilanie możliwe jest uzyskanie dowolnego koloru bez konieczności stosowanie zewnętrznych filtrów, jak to ma miejsce przy tradycyjnych żarówkach.
Wśród zalet żarówek led można wymienić ich odporność na ciągłe włączanie i wyłączanie, dlatego doskonale się sprawują w miejscach, gdzie przebywa się tylko chwilę, np. w toalecie.
W przypadku żarówek ledowych można się spotkać z opinia, że ich wadą jest wysoka cena. Ten tok myślenie jest niezrozumiałe, Standardowe żarówki led kosztują ok 8 zł więc podawanie argumentu, że przeszkodą jest cena mija się z celem. Oczywiście jeżeli porównać cenę żarówki wolframowej do ledowej, osiągnie się wartość większą o kilkaset %,
Dlaczego LEDy zastąpiły wolfram?
Zgodnie z dyrektywą Unii Europejskiej z 2012 wszystkie żarówki wolframowe o mocy 60W, 75W i 100W zostały wycofane ze sprzedaży. Mimo, że sprzedawcy z łatwością obeszli ten przepis, żarówki LED na dobre zadomowiły się w naszych domach.
Powodem próby wycofania zwykłych żarówek jest sposób ich działania.
W szklanej bańce wypełnionej gazem szlachetnym umieszczony jest drucik wykonany z wolframu. Drucik ten pod wpływem energii nagrzewa się do 3000K. Żarząc jednocześnie wyparowuje. Stąd charakterystyczny osad na przepalonej żarówce. Jednak tylko 5% energii zamieniane jest na światło, reszta to energia cieplna. 5-procentowa skuteczność żarówki przyczyniła się do jej upadku. Lampy LED nie tylko zyskują prawie 100% sprawność, ale tez są bardziej trwałe i miga świecić do 50 tysięcy godzin, pięć razy dłużej niż żarówki poprzedniej generacji.